پژوهش در مکسا
مراقبتهای حمایتی و تسکینی به شکل امروزی آن، کمتر از 100 سال در جهان قدمت دارد و از این رو تخصصی جوان به شمار میرود. نیاز به گسترش شواهد علمی و دستور العمل های کاربردی، سرو کار داشتن با موقعیت هایی پیچیده (مانند سوگ) و مسائل اخلاقی فراوان (مانند توقف درمان) و وجود چالش های اجرایی، باعث شده تا مراقبت های حمایتی و تسکینی برای فعالیت و توسعۀ خود نیازمند پژوهش باشد. از طرف دیگر ارائۀ مراقبتهای حمایتی و تسکینی تا حد زیادی تابع شرایط بومی (اعم از جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) است. از این رو اجرای برنامه های پژوهشی بومی برای تطبیق دانش با نیاز های هر سرزمین امری ضروری است .
ارائۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی به شکل مدرن در ایران بسیار تازه است و سابقهای تقریبا 10 ساله (همزمان با تشکیل مکسا) دارد. از این جهت، شناخت نیازهای بومی، ترجمان دانش موجود و تطبیق خدمات مراقبتی با نیازهای بومی، تدوین شیوه نامههای بومی، بازنگری و اصلاح قوانین، سیاستها و ساختارهای حاکم در حوزۀ سلامت و ایجاد نظام نظارت و توسعۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی، همه وابسته به پژوهش و مطالعات تخصصی در حوزههای مختلف مرتبط با مراقبت های حمایتی و تسکینی است. مکسا در راستای دستیابی به این مهم تاکنون در طراحی و اجرای مطالعات گوناگونی همکاری داشته است. مکسا آمادۀ همکاری با سازمانها، اساتید، پژوهشگران و دانشجویانی است که مایلند در توسعۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی نقشی داشته باشند. با توجه به ماهیت بین رشته ای مراقبت های حمایتی و تسکینی، مکسا از همکاری با پژوهشگران تمامی رشته های مرتبط (همچون پزشکی، پرستاری، روانشناسی، مددکاری اجتماعی، مدیریت، اخلاق، حقوق، علوم حوزوی و الهیات، کامپیوتر و غیره) استقبال میکند.
شما می توانید از طریق تماس تلفنی یا از طریق ایمیل با واحد آموزش و پژوهش مکسا در تماس باشید.
تاکنون پروژههای گوناگونی با هدف ارتقاء و توسعۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی در ایران توسط مکسا آغاز و انجام شده اند. مهمترین این پروژهها در ادامه معرفی میشوند.
تدوین الگوی بهینۀ ارائۀ مراقبتهای حمایتی و تسکینی در سطح ملی
مکسا به عنوان همکار وزارت بهداشت در راهاندازی و توسعۀ مراقبتهای تسکینی در کشور، «مدل مدیریت یکپارچه ارائه خدمات جامع مراقبتهای حمایتی و تسکینی در سرطان» را تدوین نموده است این مدل، بر اساس دانش فنی روز دنیا و تجربیات بینالمللی و با بهبود مدل بومی ارائۀ این مراقبتها در مکسا، که طی یک دهه تکامل یافته، مدل بهینهای را برای ارائه خدمات جامع مراقبتهای حمایتی و تسکینی برای بیماران مبتلا به سرطان در ایران طرح می کند. این مدل، مدیریت یکپارچه کلیه خدمات حمایتی و تسکینی مورد نیاز بیماران و خانواده آنها را در عرصههای مختلف جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی، ممکن میسازد. بر اساس این مدل، خدمات حمایتی و تسکینی در قالب یک سیستم منسجم شامل بخش طب تسکینی بیمارستانی، کلینیک سرپایی مراقبتهای حمایتی و تسکینی، شبکه مراقبت در منزل، نقاهتگاه، مرکز تماس و شبکه اجتماعی حمایت از بیماران مبتلا به سرطان ارائه می شوند. از مهمترین مزایای این مدل انطباق کامل آن با نظام بهداشت و درمان ایران، ضمن ایجاد امکان بهرهگیری از ظرفیتهای ارزشمند خیریهها و سازمانهای مردم نهاد فعال در حوزه سلامت میباشد.
از دیگر دستآوردهای این پروژه، تدوین «پروتکل اجرایی شبکه مراقبت در منزل» است که مبنای عملکرد اولین و بزرگترین شبکه ارائه خدمات مراقبتی در منزل قرار گرفته.
همکاری با دانشگاهها و پژوهشگاهها در انجام پایاننامههای دانشجویی
پایاننامههای دانشجویی فرصتی برای ارتباط دانشگاه و محققین با جامعه و همکاری دانشگاهیان در پاسخ به نیازهای واقعی مردم است. اساتید و دانشجویان، با تعریف پایاننامههای دانشجویی میتوانند در توسعۀ دانش پایۀ مراقبت های حمایتی و تسکینی و بومی سازی این خدمات در ایران نقش قابل تجهی ایفا کنند. از سوی دیگر، پایاننامهها، فرصتی برای شناساندن مراقبت های حمایتی و تسکینی به جامعۀ علمی ایجاد میکند. مکسا با برقراری همکاری تنگاتگ با دانشگاهها و اعضای هیئت علمی همواره میکوشد تا خلاءهای علمی و نیازهای فنی ایران در مراقبت های حمایتی و تسکینی را در قالب پروژههای پایاننامه ای تعریف کند.
راهاندازی سامانۀ جامع ثبت پروندههای پزشکی
با استفاده از سامانه تحت وب، اطلاعات مربوط به بیماران، وضعیت بیماری و خدمات ارائه شده به بیمار و خانواده به دقت و طبق استانداردهای جهانی، ثبت میشوند. این اطلاعات با حفظ محرمانگی، طبق پروتکلهای امنیتی و با سطح دسترسی محدود برای کاربران مختلف به ثبت میرسند. به کمک این سامانه، برای ارائۀ خدمات گوناگون برنامه ریزی میشود و بر فعالیت تیمهای مراقبت در منزل نظارت میشود. اطلاعات ثبت شده در این سامانه، به مثابۀ یک پایگاه دادۀ ارزشمند از اطلاعات مربوط به بیماران مبتلا به سرطان است که قابل گزارشگیری بوده و برای میتواند برای برنامه ریزیهای کلان و تحقیقات بالینی استفاده شود.
تشکیل کارگروه علمی مراقبت معنوی
با اینکه گرایش انسان به معنویت و ارتباط با ماوراء، سابقهای کُهَن دارد، مراقبت معنوی، جدید ترین حوزه در مراقبت های حمایتی و تسکینی است. این حوزه از مراقبتها، با هدف تامین آرامش معنوی بیمار و اطرافیان او و پاسخ به دغدغههای وجودی، انسانی، الهی و دینی بیمار شکل گرفته است. منابع علمی موجود در مراقبتهای معنوی، به عنوان یک تخصص جوان، بسیار محدود و عمدتا شامل مقالات تخصصی میشود. از طرف دیگر فرهنگ، مذهب و دیگر عوامل بومی، در طراحی، شیوۀ ارائه و اثر بخشی مراقبتهای معنوی نقشی تعیین کننده ایفا میکنند. در ایران، با وجود فرهنگ غنی معنوی و دینی، هنوز مدلی حرفهای و با رویکردی درمانگرانه برای ارائۀ مراقبتهای معنوی طراحی نشده است.
کارگروه مراقبت معنوی مکسا، با مشارکت کارشناسان علوم دینی، روانشناسان، متخصصین اخلاق و روانپزشکان با هدف تدوین مبانی، محتواها، برنامهها و خدمات مورد نیاز در مراقبت معنوی، در سال 1394 تشکیل گردیده است. مراقبین معنوی مکسا، به عنوان پیشگامان مراقبت معنوی در ایران، تدوین مدل ارائۀ مراقبت معنوی برای بیماران با توجه به شرایط بومی و فرهنگ اسلامی را در این کارگروه آغاز نمودهاند. تا کنون این گروه با اتکا به فعالیت بالینی و پژوهشی خود، چندین جلد کتاب تخصصی در زمینه مبانی و راهکارهای ارائه مراقبت معنوی به طبع رسانیده است.