مراقبتهای پایان زندگی
«مراقبتهای پایان زندگی» بخشی از «مراقبتهای حمایتی و تسکینی» است. مراقبتهای حمایتی و تسکینی ممکن است در هر مرحله از فرآیند درمان ارائه شود. در حالی که مراقبتهای پایان زندگی، فقط برای بیمارانی که سرطان آنها پیشرفته است و انتظار میرود ششماه یا کمتر زندگی کنند، ارائه میشود. این مراقبتها با هدف ارتقا یا حفظ کیفیت زندگی در واپسین روزهای حیات و فراهم کردن شرایط برای مرگِ با عزت انجام میشود.
این مراقبتها، با کنترل درد و دیگر علائم جسمی، ایجاد فضای آرامش روانی، پاسخ به چالشهای معنوی و کمک به حل مسائل اجتماعی پیرامون بیمار و خانواده، تلاش میکند تا مرگ راحت و پایان خوش را برای بیمار فراهم آورد. همچنین پس از فوت بیمار، خانواده را در گذار از سوگِ عزیزِ از دست رفته و بازگشت به شرایط طبیعی زندگی یاری میرساند.
مراقبتهای پایان زندگی چه زمانی و کجا انجام میشود؟
در مکسا، مرگ در آرامش را کامل کنندۀ زندگی با عزت میدانیم. مکسا مراقبتهای انتهای حیات را توسط تیمهای تخصصی مراقبت در منزل رایگان ارائه میدهد.
مراقبتهای پایان زندگی خلاف مراقبتهایی که در سایر مراحل بیماری انجام میشوند، زمانی آغاز میشود که درمان علاجی متوقف شده باشد.
از آنجا که یکی از دغدغههای اصلی بیماران، در این شرایط، حضور در خانه و بهرهمندی از حمایت عاطفی نزدیکان است، از مناسبترین شیوههای انجام چنین خدماتی، ارائۀ آن در منزل خودِ بیمار است که توسط تیمهای تخصصی مراقبت در منزل فراهم میشود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، مراقبتهای پایان عمر در نقاهتخانه (هاسپیس) انجام میشود.
چه کسانی مراقبتهای پایان زندگی را انجام میدهند؟
افرادی با تخصصهای مختلف برای مراقبتهای پایان عمر با هم همکاری میکنند. این افراد شامل پزشک، پرستار روانشناس، مددکار اجتماعی و مراقب معنوی است که در صورت نیاز، افرادی از دیگر تخصصها نیز به این تیم کمک میکنند.
علاوه بر تیم تخصصی، بیمار و خانوادۀ او نیز عضوی از تیم مراقبتی به حساب میآیند. آنها بسیاری از تصمیم گیریهای حیاتی را بر عهده دارند. به علاوه، هم در حمایت روانی و عاطفی بیمار و هم در پرستاری از او، پررنگترین نقش را ایفا میکنند.
مراقبتهای پایان زندگی شامل چه خدماتی میشود؟
مراقبتهای پایان زندگی، بخشی از مراقبتهای حمایتی و تسکینی است که به طور تخصصی به مراقبت از بیمارانی میپردازد که بیماری آنها پیشرفت کرده و به آخر عمر خود نزدیک میشوند. هدف این خدمات، کاهش علائم و عوارضی است که زندگی بیمار و خانوادهاش را تحت تاثیر قرار داده است. عوارضی که ممکن است جسمی، روحی یا اجتماعی باشند.
جلسات خانوادگی
مراقبت از کسی که به بیماری پیشرفته مبتلاست، کار بسیار دشواری است. مراقبان بیمار و اطرافیان او از سویی تحت فشار روانی و عاطفی قرار دارند و از طرف دیگر برای مراقبت از بیمار به آموزش نیاز دارند. جلسات مراقبت از خانواده به عنوان بخشی از مراقبتهای پایان زندگی وظیفۀ پاسخ به این نیاز است.
طی جلسات مراقبت خانواده، وضعیت بیمار به اطلاع خانواده میرسد. این جلسات آنها را برای آنچه که در آینده اتفاق خواهد افتاد آماده میکند و در مواقع حساس و ضروری به خانواده در گرفتن تصمیمهای مهم کمک میکند. در این جلسات روانشناس با همکاری پزشک، به حمایت عاطفی و روانی از خانواده میپردازد.
از طرف دیگر، جلسات آموزش به خانواده، شیوۀ درست مراقبت از بیمار، ارتباط با بیمار، مراقبت از خود و ارتباط با دیگر اعضای خانواده در طول بحران را میآموزد.
مدیریت فرآیندهای مراقبتی
مرکز راهنمایی و پاسخگویی، در طول برنامۀ مراقبتی، بیمار را شبانهروزی تحت نظر دارد و آماده است تا در هر زمان راهنماییها یا اقدامات عملی لازم را به بیمار و خانواده ارائه دهد. یک هماهنگ کننده همیشه شرایط بیمار را زیر نظر دارد و هر گاه به خدمتی نیاز داشته باشد تیم مراقبتی را برای کمک به بیمار هماهنگ میکند. وجود این مراقبتها به بیماران و مراقبان آنها اطمینان میدهد که تنها نیستند و میتوانند هر زمانی کمک بگیرند.
مراقبتهای قبل از مرگ
بیمار و خانواده در آخرین مراحل عمر با چالشهای گوناگونی مواجه میشوند. اطمینان از آسایش جسمی بیمار و آرامش روانی و معنوی او، دادن اخبار ناگوار و آماده کردن بیمار و خانواده برای آینده و مسائل حقوقی مانند ارث و حضانت، از جمله این چالشها هستند. تخصصهای مختلف در مراقبتهای پایان زندگی برای حل این چالشها و اطمینان از اینکه بیمار و خانوادۀ او در تمام مسیر، در آسایش به سر میبرند تلاش میکنند.
مراقبت سوگ
مرگ، فرآیند پیچیده ایست که اطرافیان و بازماندگان بیمار را با تنش عاطفی شدیدی روبرو میکند. کمک به عبور بازماندگان از این دورۀ سخت و کوشش برای کم کردن دغدغههای آنها از وظایف مراقبتهای آخر زندگی است. این مراقبتها بیشتر شامل حمایت روانی، عاطفی، اجتماعی و معنوی از بازماندگان بیمار است. فراهم کردن چنین حمایتهایی بر عهدۀ روانشناس، مراقب معنوی و مددکار اجتماعی است. آنها در صورت نیاز، بازماندگان سوگوار را به دیگر مراکز تخصصی ارجاع میدهند.
حمایت از بازماندگان
مراقبتهای پایان زندگی خدماتی را با هدف کم کردن دغدغههای بازماندگان انجام میدهد. این خدمات ممکن است شامل کارهایی مثل معاینۀ متوفی، صدور گواهی فوت و تسهیل در امور کفن و دفن باشد.
برگرفته از:
THE ASCO ANSWERS Palliative Care