عوامل خطر سرطان کلورکتال

عوامل  خطرزا  به  هر  چیزی   که احتمال ابتلای شما به بیماری مانند سرطان را تحت تأثیر قرار دهدمیگویند. سرطانهای مختلف عوامل خطرزای متفاوتی دارند. برخی از عوامل خطرزا مانند سیگار کشیدن قابل تغییر است.

 ولی برخی دیگر، مانند سن یا سابقه خانوادگی یک شخص ، نمی توانند تغییر کنند. اما داشتن یک عامل خطر یا حتی تعداد زیادی از آنها به معنای ابتلا به این بیماری نیست. و برخی از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند ممکن است هیچ عامل خطر شناخته شده ای نداشته باشند.

محققان چندین عامل خطر را پیدا کرده اند که ممکن است شانس فرد در ایجاد پولیپ های روده بزرگ یا سرطان کولورکتال را افزایش دهد.

عوامل خطرزای سرطان کلورکتال که شما می توانید آن ها را تغییر دهید

بسیاری از عوامل مربوط به شیوه ی زندگی با سرطان کلورکتال مرتبط است. در حقیقت ، پیوند بین رژیم ، وزن و ورزش و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ  از قوی ترین عوامل برای هر نوع سرطان است.

اضافه وزن یا چاقی:

اگر دچار اضافه وزن یا چاقی (اضافه وزن زیاد) هستید ، احتمال ابتلا به سرطان و مرگ در اثر سرطان روده بزرگ بیشتر است. اضافه وزن (خصوصاً داشتن خط کمر بیشتر) خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و روده را در آقایان و خانمها افزایش می دهد ، اما به نظر می رسد این موضوع در آقایان قوی تر باشد.

عدم تحرک جسمی:

اگر از نطر جسمی فعالیت ندارید  ، احتمال ابتلا  به سرطان کلورکتال بیشتر است. فعالیت بیشتر میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.

رژیم های غذایی خاص:

رژیم غذایی که در آن گوشت قرمز وجود دارد( از قبیل گوشت گاو، خوک ، گوسفند و جگر) و گوشت های قرمز فراوری شده (مثل هات داگ و کنسرو گوشت) خطر ابتلا به سرطان کلورکتال را افزایش میدهد.

پختن گوشت در دمای بسیار بالا ( سرخ کردن، کباب کردن) سبب ایجاد انواعی از مواد شیمیایی می شود که خطر ابتلا به سرطان را بالا میبرد اما میزان این افزایش مشخص نیست.

 تاثیر سایر ترکیبات ( برای مثال انواع خاصی از چربیها)بر روی خطرسرطان  کلورکتال  مشخص  نیست.

سیگار کشیدن:

افرادی که مدت طولانی سیگار مصرف می کردند ، بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض سرطان روده بزرگ هستند. استعمال دخانیات یک دلیل شناخته شده سرطان ریه است ، اما به بسیاری از سرطانهای دیگر نیز مرتبط است. اگر سیگار می کشید و می خواهید در مورد ترک کردن اطلاعات بیشتری کسب کنید ، به راهنمای ما برای ترک سیگار مراجعه کنید.

مصرف زیاد الکل :

سرطان کلورکتال با نوشیدن مقدار متوسط و زیاد الکل  مرتبط است. محدود کردن استفاده از الکل بیش از 2 نوشیدنی در روز برای آقایان و 1 نوشیدنی در روز برای زنان می تواند فواید سلامتی زیادی داشته باشد ، از جمله خطر پایین تر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان.

عوامل خطری که در سرطان کلورکتال نمیتوان تغییر داد:

افزایش سن:

خطر ابتلا به سرطان کلورکتال با افزایش سن افراد افزایش پیدا میکند. افراد جوان هم به این بیماری مبتلا می شوند ولی شیوع این بیماری از سن 50 سالگی به بعد رایج تر است.

سابقه شخصی داشتن پولیپ یا سرطان کلورکتال:

اگر سابقه پولیپ های آدنوماتوز (آدنوم) دارید ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید. این امر به ویژه در صورتی که پولیپ بزرگ باشد ، اگر تعداد زیادی از آنها وجود داشته باشد یا هر کدام از آنها دیسپلازی نشان دهند ، صادق است.

اگر مبتلا به سرطان کولورکتال بوده اید ، حتی اگر به طور کامل از بین برود ، به احتمال زیاد در سایر قسمت های روده بزرگ و روده بزرگ به سرطان های جدید مبتلا خواهید شد. اگر اولین جوانه سرطان روده بزرگ خود را داشته باشید ، احتمال وقوع این اتفاق بیشتر است.

سابقه شخصی بیماری التهابی روده:

اگر به بیماری التهابی روده (IBD) ، از جمله کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون مبتلا هستید ، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال افزایش می یابد.

IBD شرایطی است که روده بزرگ در طی مدت طولانی ملتهب می شود. افرادی که سالها به IBD مبتلا شده اند ، به خصوص اگر درمان نشوند ، غالباً دچار دیسپلازی می شوند. دیسپلازی اصطلاحی است که برای توصیف سلولهای موجود در روده بزرگ روده یا روده بزرگ که غیر طبیعی به نظر می رسند ، اما سلولهای سرطانی واقعی نیستند. آنها می توانند به مرور زمان به سرطان تغییر کنند.

اگر مبتلا به IBD هستید ، ممکن است لازم باشد در سن جوانی شروع به غربالگری سرطان روده بزرگ کنید.

بیماری التهابی روده با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) متفاوت است و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش نمی دهد.

سابقه ی خانوادگی سرطان کلورکتال یا پولیپهای آدنوماتوز:

بیشتر سرطانهای روده بزرگ در افراد فاقد سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ وجود دارد. با این وجود ، تقریباً از هر 3 نفر که به سرطان روده بزرگ مبتلا هستند ، اعضای خانواده دیگری نیز وجود داشته اند.

افرادی که سابقه سرطان کولورکتال در یکی از بستگان درجه یک (والدین ، خواهر و برادر یا فرزند) دارند بیشتر در معرض خطر هستند. این خطر زمانی بیشتر میشود که فرد در سنین زیر 45 سال به بیماری مبتلا شده باشد یا بیش از یک نفر از بستگان درجه یک او دارای این بیماری باشند.

دلایل افزایش خطر در همه ی موارد روشن نیست. سرطانها میتوانند به دلایلی مانند ژنهای ارثی یا عوامل محیطی مشترک یا ترکیبی از این دو در یک خانواده بروز دهد.

داشتن اعضای خانواده که دارای پولیپهای آدنوماتوز بودند نیز با خطر بیشتر سرطان روده بزرگ ارتباط دارد. (پولیپهای آدنوماتوز نوعی پولیپ است که می تواند به سرطان تبدیل شود.)

 اگر سابقه ی خانوادگی پولیپهای آدنوماتوز یا سرطان کلورکتال دارید، با پزشک خود در مورد زمان شروع غربالگری و تشخیص ان قبل از ۴۵ سالگی صحبت کنید.

داشتن سندروم ارثی:

    حدود 5٪ افرادی که به سرطان کولورکتال مبتلا هستند ، تغییرات ژن (جهش) را به ارث برده اند که باعث سندرم          سرطان خانواده می شوند و می توانند منجر به ابتلا به این بیماری شوند.

شایعترین سندرمهای ارثی مرتبط با سرطانهای روده بزرگ ، سندرم لینچ (سرطان ارثی غیر پولیپ کولورکتال ، یا HNPCC) و پولیپوزوم آدنوماس خانوادگی (FAP) است ، اما سایر سندرمهای نادر نیز می توانند خطر سرطان روده بزرگ را افزایش دهند

سندروم لینچ( سرطان کولون غیر پولیپی ارثی) :

سندرم لینچ شایعترین سندرم ارثی سرطان کولورکتال است. حدود 2 تا 4 درصد کل سرطانهای کولورکتال را تشکیل می دهد. در بیشتر موارد ، این اختلال در اثر نقص ارثی در ژن MLH1 یا MSH2 ایجاد می شود ، اما تغییر در سایر ژن ها نیز می تواند باعث سندرم لینچ شود. این ژن ها به طور معمول به ترمیم DNA آسیب دیده کمک می کنند.سرطانهای مرتبط با این سندرم هنگامی که افراد نسبتاً جوان هستند ، بروز می کند. افراد مبتلا به سندرم لینچ می توانند پولیپ داشته باشند ، اما احتمال دارد فقط تعداد معدودی داشته باشند. خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به اندازه 80٪ باشد ، اما این بستگی به این دارد که کدام ژن تحت تأثیر قرار گیرد.همچنین زنان مبتلا به این بیماری در معرض خطر بسیار بالایی از ابتلا به سرطان آندومتر (روکش رحم) هستند. سایر سرطانهای مرتبط با سندرم لینچ شامل سرطان تخمدان ، معده ، روده کوچک ، لوزالمعده ، کلیه ، پروستات ، پستان ، مغز ، مجرای ادرار (لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه) و مجاری صفراوی منتقل می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سندروم اینچ، باید بررسی کرد که چگونه سرطان کلورکتال بوجود میاید؟ چطور میتوان از سرطان کلورکتال جلوگیری کرد؟ و سندروم سرطان خانواده را بررسی کنید.

پولیپهای غده ای خانوادگی یا FAP

اف ای پی ناشی از تغییرات جهش در ژن ای پی سی که فرد از والدین خود به ارث میبرد. حدود یک درصد ازکل سرطانهای کلورکتال ناشی از اف ای پی است. شایعترین نوع اف ای پی ، صدها یا هزاران پولیپهایی است که در روده بزرگ یا راست روده( مقعد) انسان ایجاد میشود، غالبا در سن ده یا دوازده سال شروع میشود. سرطان معمولا در یک یا بیشتر این پولیپها در سن ۲۰ سالگی ایجاد میشود. در سن ۴۰ سالگی تقریبا همه ی افراد که دارای اف ای پی هستند اگر روده آنها جراحی شده باشد مبتلا به سرطان روده میشوند. همچنین افراد مبتلا به اف ای پی خطر ابتلا به سرطان معده، روده کوچک، پانکراس، کبد و برخی از اندامهای دیگر در انها افزایش میابد.

در اف ای پی ضعیف بیماران پولیپهای کمتری دارند( کمتر از۰ ۱۰ عدد) و سرطان کلورکتال در سنین بالاتر اتفاق میافتد.

سندروم گاردنر یک نوع اف ای پی است که همچنین تومورهای سرطانی پوست بافت نرم و استخوان را ایجاد میکند.

سندروم تورکوت یک بیماری خیلی نادر و ارثی است که در ان افراد دارای خطر بالایی از پولیپ غده ای و سرطان کلورکتال و همچنین سرطان مغز هستند. در واقع دو نوع سندروم تورکوت وجود دارد:

سندرومهای ارثی نادر که مرتبط به سرطان کلورکتال هستند.سندروم پی جی اس افرادی که دارای این شرایط ارثی هستند آنها خالها یا کک مکهایی در اطراف دهان و گاهی اوقات دردستان و پاهایشان و یک نوع پولیپ به نام هارتراموزیین در دستگاه گوارش خود دارند این افراد در معرص خطر بیشتری برای سرطان کلورکتال و همچنین سرطانهای دیگر هستند. و آنها معمولا در سن جوانتر از حد معمول تشخیص دادهدمیشوند. اسن سندروم ناشی از جهش در ژن STK11  است.

پولیپهای وابسته به ام ای پی:

افراد با این سندروم بسیاری از این پولیپها را دارند اگر انها مرتب کلونوسکوپی نشوند غالبا منجر به سرطان میشود. این افراد همچنین خطر افزایش به سرطان دیگر در دستگاه گوارش و تیرویید را دارند. این سندروم ناشی از جهش در زن ام وی اچ( که در اصلاح کردن دی ان ای و برطرف کردن هرگونه خطایی است)  و غالبا در افراد جوان منجر به سرطان میشود. از آنجاییکه بسیاری از این سندرومها با سرطان کلورکتال در سنین جوانی مرتیط است و همچنین با انواع دیگری از سرطان ربط دارد، شناختن خانواده هایی با داشتن این سندرومهای ارثی مهم است. این موصوع به پزشکان این اجازه را میدهد که توصیه های خاصی مثل غربالگری و سایر اقدامات پیشگیرانه را زمانی که افراد جوانتر هستند را انجام دهند. اطلاعات درباره ی ارزیابی و مشاوره زنتیکی و آزمایشها برای این نوع سندرومها در آزمایشات ژنتیک ، غربالگری و پیشگیری برای افرادی که دارای تاریخچه ی قوی خانوادگی سرطان کلورکتال هستند میباشد.

پیش بینی نژادی و قومی :

امریکاییهای آفریقای تبار دارای بالاترین میزان سرطان کلورکتال و میزان مرگ و میر در تمام گروههای نژادی در ایالات متحده هستند. دلایل مشخصی برای این موصوع دکر نشده است. یهودیان اروپایی تبار یکی از بالاترین خطر ابتلا به سرطان کلورکتال را در گروه نزادی در جهان دارند

داشتن دیابت نوع دوم:

افراد مبتلا به دیابت نوع دوم کسانی که به انسولین وابسته نیستند خطر ابتلا به سرطان کلورکتال در آنها افزایش میابد .دیابت نوع دوم و سرطان کلورکتال در بعضی از عوامل خطر با هم مشترک هستند. ( مانند اضافه وزن و عدم فعالیت) اما حتی پس از درنظر گرفتن این عوامل ، مردم با دیابت نوع دوم هنوز در معرض خطر بیشتری هستند. آنها همچنین پس از تشخیص نمیتوانند پیش بینی کنند.

عوامل با اثرات نامحسوس بر خطر سرطان کلورکتال:

کار شبانه:

بعضی از مطالعات نشان میدهد که سیفت کاری شبانه بطور مرتب ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلورکتال را افزایش دهد. این موصوع به این علت تغییر در سطح ملاتونین بدن است، هورمونی که به تغییرات نور پاسخ میدهد. تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

درمانهای قبلی برای سرطانهای خاص:

برخی مطالعات نشان داده اند که مردان مبتلا به سرطان بیضه بیشتر در معرض سرطان کلورکتال و سرطانهای دیگر هستند. این ممکن است بدلیل درمانهای مثل پرتودرمانی باشد.

مطالعات متعدد نشان داده است که مردان مبتلا به سرطان پروستات که در معرص پرتو درمانی اند ممکن است بیشتر در معرص خطر ابتلا به سرطان مقعد یا راست روده قرار گیرند. زیرا مقعد در طول درمان برخی از اشعه ها را دریافت میکند اغلب این مطالعات در دهه ی ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ بوده ،زمانیکه درمانهای رادیوتراپی از نطر دقیق بودن به نسبت امروز خیلی کمتر بوده است. اثر روشهای مدرنتر رادیوتراپی روی خطر ابتلا به سرطان راست روده یا مقعد خیلی واضح نیست.